Uitbuiting

PROGRAMMA ONDERMIJNING

Uitbuiting grijpt diep in op de levens van vaak kwetsbare personen in de samenleving en heeft op slachtoffers ernstige lichamelijke en psychologische effecten. Criminelen maken inbreuk op de vrijheid en persoonlijke integriteit van mensen, om zichzelf te verrijken. Uitbuiting is geen geïsoleerde vorm van criminaliteit, maar één van de ‘bedrijfsactiviteiten’ daarbinnen. Wij beschouwen uitbuiting daarom ook niet als afzonderlijk verschijnsel, maar in samenhang met andere vormen van criminaliteit. 

Bewust worden, signalen en meldroute

Focus

Medewerkers van onze partnerorganisaties worden in hun dagelijkse praktijk niet alleen bewust, maar vaak ook onbewust geconfronteerd met signalen van uitbuiting. Dit deelproject is gericht op het versterken van de signaleringsfunctie van aandachtsfunctionarissen mensenhandel van - in eerste instantie- gemeenten en de opvolging van concrete meldingen binnen de organisaties waarin zij werkzaam zijn. 

Doelen en resultaten

Doelen

  • Het aantal meldingen van signalen van mensenhandel door - in eerste instantie -  gemeenten vergroten;
  • Meer meldingen leiden tot een hulpaanbod aan slachtoffers en/of tot een dadergerichte interventie.

Beoogde resultaten

  • Per gemeente/cluster van gemeenten is een aandachtfunctionaris benoemd en opgeleid;
  • Bewustwording onder aandachtsfunctionarissen mensenhandel is versterkt, zodat zij signalen beter herkennen en melden;
  • Voor elke gemeente/cluster van gemeenten is een interne meldroute en wijze van registratie en verwerking voor signalen ingericht;
  • De aansluiting tussen de gemeenten en regionale (integrale) casus-aanpak veiligheidshuis/RIEC is beschreven en ingeregeld;
  • Er zijn concrete voorbeelden en beschreven casussen die zijn aangepakt naar aanleiding van signalen die in de loop van het project zijn binnengekomen en opgepakt.

Inrichten bestuurlijk toezicht prostitutie

Focus

Op dit moment voert de politie het bestuurlijk toezicht op de prostitutiebranche uit. Landelijk is afgesproken, dat dit zal worden teruggelegd bij de gemeenten. In dit deelproject worden voor de gemeenten in onze eenheid hiervoor de randvoorwaarden gecreeerd en zorgen we voor een goede overgangsperiode. 

Doelen en resultaten

Doelen

  • In regionaal verband het bestuurlijk toezicht op prostitutie inrichten met drie districtelijke teams.

Beoogde resultaten

  • Er is een besluit van de lokale driehoeken in afstemming met de Stuurgroep Aanpak Ondermijning over de wijze van inrichting van het bestuurlijk toezicht op de (on)vergunde prostitutie;
  • Gemeenten en politie hebben afspraken gemaakt over de (gezamenlijke) uitvoering van controles op de (on)vergunde prostitutie en de onderlinge taakverdeling;
  • De noodzakelijke randvoorwaarden (waaronder opleidingen) zijn ingevuld op de nieuwe wijze van toezicht te laten plaatsvinden, 32 toezichthouders zijn opgeleid;
  • Toezicht en handhaving op de (on)vergunde prostitutie zijn regionaal ingericht en operationeel. 

Regionale monitoring

Focus

Op dit moment is er binnen de eenheid vooral zicht op de vergunde prostitutie. Daar vinden ook de reguliere controles plaats. Op internet wordt op tal van plekken seksuele dienstverlening aangeboden. Dit betreft zowel vergunde als niet-vergunde dienstverlening. De ervaring leert dat met name de niet-vergunde sector kwetsbaar is voor misstanden als uitbuiting. Dit deelproject is erop gericht beter zicht te krijgen op niet-vergunde prostitutie, zodat deze misstanden beter kunnen worden aangepakt. 

Doelen en resultaten

Doelen

  • Zicht krijgen op via internet aangeboden seksuele dienstverlening;
  • Deze informatie gebruiken bij toezicht en handhaving.

Beoogde resultaten

  • Er is een proof of concept gereed van een dahsboard waarmee zicht kan worden verkregen op de via internet aangeboden seksuele dienstverlening. Dit dashboard geeft realtime zicht op aanbieders. Met het dashboard kan zowel bestuurlijke informatie (bijvoorbeeld aantallen per gemeente) als operationele informatie (namen, 06-nummers, bedrijfsinformatie) worden gegenereerd. 
  • Een toepasbaar dashboard is opgeleverd en binnen de gemeenten geïmplementeerd. Dat wil zeggen dat de de informatie uit het dashboard actief wordt gebruikt in toezicht en handhaving. 
  • In de doorontwikkeling van het dashboard wordt informatie over meldingen bij Meld Misdaad Anoniem toegevoegd en een functionaliteit waarmee we zien wat het effect van toezicht en handhaving op het aanbod is.

Arbeidsuitbuiting

Focus

Mede onder invloed van de Corona-crisis is extra aandacht ontstaan voor de kwetsbare positie van arbeidsmigranten in Nederland. Niet alleen werken zij vaak onder slechte omstandigheden, ook met de huisvesting van arbeidsmigranten is het veelal slecht gesteld. Al langer is duidelijk dat de inschrijving van arbeidsmigranten in het Register Niet Ingezetenen (RNI) een belangrijk knelpunt vormt in de aanpak van arbeidsuitbuiting. Hierdoor is vaak niet duidelijk waar en onder welke omstandigheden arbeidsmigranten zich bevinden. Zo blijven niet alleen slachtoffers van uitbuiting, maar ook daders buiten beeld. 

In dit deelproject worden niet de arbeidsomstandigheden en het toezicht daarop als startpunt van de aanpak gekozen, maar juist de huisvestingssituatie. 

Doelen en resultaten

Doelen

  • Ontwikkeling van een op huisvesting gerichte fenomeenaanpak arbeidsuitbuiting.

Beoogde resultaten

  • Gemeenten is een instrument geboden voor het actief signaleren van risicoadressen;
  • Er zijn indicatoren ontwikkeld om risico-adressen arbeidsuitbuiting te identificeren;
  • De aanbevelingen van het Aanjaagteam Bescherming Arbeidsmigranten zijn in de regio onder de aandacht gebracht en gemeenten zijn gestimuleerd deze op te volgen. 

Criminele uitbuiting

Focus

Uit onderzoek blijkt, dat personen met een lichte verstandelijke beperking zijn oververtegenwoordigd in de strafrechtsketen. Deze mensen zijn vaak niet alleen dader van een strafbaar feit, maar ook slachtoffer van criminele uitbuiting. Onderzoek van de Nationaal Rapporteur Mensenhandel laat zien, dat er bij professionals onvoldoende kennis en bewustzijn is over deze vorm van mensenhandel. Om slachtoffers de juiste hulp te kunnen bieden én de daders van uitbuiting te kunnen aanpakken, is het van belang deze slachtoffers vroegtijdig te herkennen. 

In dit deelproject wordt gewerkt aan het voorkomen van criminele uitbuiting. Dit doen we door professionals toe te rusten met kennis en door (potentiele) slachtoffers van criminele uitbuiting weerbaarder te maken.

Doelen en resultaten

Doelen

  • De kans op misbruik van mensen met een lichte verstandelijke beperking in de vorm van criminele uitbuiting verkleinen:
  • Het vergroten van zicht op de problematiek én de slachtoffers van criminele uitbuiting;
  • Het vergroten van de weerbaarheid van potentiele slachtoffers van criminele uitbuiting;
  • Vroegtijdige signalering van slachtoffers van criminele uitbuiting. 

Beoogde resultaten

  • Verhoogde regionale bewustwording met betrekking tot de positie van mensen met een lichte verstandelijke beperking als slachtoffer van criminele uitbuiting;
  • Een signaleringstool en handelingsperspectief voor professionals uit zowel het zorg- als het veiligheidsdomein;
  • Uitgevoerde haalbaarheidsstudie naar het opzetten van een anonieme landelijke hulplijn gedwongen criminaliteit;
  • Een voorlichtingsfilm ten behoeve van bewustwording bij de doelgroep en professionals;
  • Een online campage ten behoeve van bewustwording bij de doelgroep en professionals;
  • Een modulaire toolkit ten behoeve van bewustwording bij de doelgroep en professionals;
  • Een handelingsperspectief voor de doelgroep en professionals. 

image

Investering project Uitbuiting

Overige projecten programma ondermijning

Intensiveren afpakken en Uitbuiting worden anders gefinancierd. Er moet ruimte zijn voor een tekstuele toelichting hier die dat aanstipt.