Klik op de pijlers voor een uitleg
Objectieve kennis & expertise
De RIEC-LIEC Ondermijningsacademie biedt basistrainingen en masterclasses voor medewerkers van partnerorganisaties (met name gemeenten), gericht op bewustwording en expertise. Daarnaast verricht het RIEC-LIEC onderzoek op verschillende niveaus, van fundamenteel onderzoek tot onderzoek op casusniveau. De RIEC’s en het LIEC werken hierbij nauw samen. Goed onderzoek maakt een doelgerichte aanpak mogelijk.
Producten en diensten
- Onze basistrainingen zijn gericht op het vergroten van de bewustwording van uw medewerkers. We geven trainingen op de volgende gebieden: integraal samenwerken, bewustwording ondermijning, gesprekstechnieken (voor boa’s), bestuurlijke aanpak, wet BIBOB, het bestuurlijk instrumentarium, openbronnenonderzoek. Ook verzorgen we trainingen op maat, toegespitst op één van de RIEC-thema’s of handhavingsknelpunten.
- Masterclasses zijn gericht op de doorontwikkeling van de meer ervaren professionals. In deze trainingen komt meer specifieke kennis aan bod. We geven de volgende masterclasses: verdachte transacties, professioneel integraal onderzoek, financieel management.
- Het RIEC-LIEC verricht onderzoek op verschillende niveaus, van fundamenteel onderzoek tot onderzoek op casusniveau. De RIEC’s en het LIEC werken hierbij nauw samen. Goed onderzoek maakt een doelgerichte aanpak mogelijk. Voorbeelden van onderzoek dat we doen: trendwatching, fundamenteel onderzoek, fenomeenonderzoek.
Speerpunten in 2021
- Mede op basis van de uitkomsten van de weerbaarheidsscans, stellen we de specifieke opleidingsbehoefte van onze (gemeentelijke) partners vast en ontwikkelen hierop een trainingskalender voor 2021 en 2022. Trainingen op het gebied van bewustwording, privacy, BIBOB en bestuurlijke handhaving (wet Damocles/APV) zullen daar in elk geval onderdeel van uitmaken.
- Inmiddels beschikken we in onze regio over een netwerk van casusregisseurs, die werkzaam zijn bij de diverse RIEC-partners. Door middel van coaching en training investeren we in verdere professionalisering van deze casusregisseurs. In 2021 willen we hierbij het werken met de uitgangspunten van ‘Rijker Verantwoorden’ breed introduceren. Centraal staat daarbij het verruimen van de repressieve focus in de signaalaanpak, met doelstellingen die zijn gericht op het vergroten van het leerrendement uit casuïstiek en het mobiliseren van nieuwe (publieke én private) partners in de aanpak van ondermijning.
- De veranderende aanpak van repressief naar repressief én preventief brengt andere doelstellingen met zich mee. De resultaten die daarbij horen, kunnen niet altijd op de traditionele manier (met platte tekst, letters en cijfers) getoond worden. We zoeken dus naar alternatieve manieren om de resultaten en effecten van ons werk te tonen. Daarbij betrekken we ook nieuwe publieke en private partners.
- Bij de tien RIEC’s en het LIEC worden allerlei informatieproducten en praktische instrumenten ontwikkeld. In RIEC-LIEC-verband is het afgelopen jaar gewerkt aan het digitale Kennisplatform Ondermijning, waarop dit soort producten onderling en met partners kunnen worden uitgewisseld. In 2021 wordt dit Kennisplatform Ondermijning in gebruik genomen. Het RIEC Noord-Holland zal bijdragen aan de verdere ontwikkeling van het platform en zal dit ook actief onder de aandacht van onze partners brengen.
- Als RIEC dragen we graag bij aan het opleiden van nieuwe professionals. In 2021 starten we bijvoorbeeld een samenwerking met de Vrije Universiteit Amsterdam en zullen we enkele afstudeerplekken beschikbaar stellen. Daarbij streven we naar optimale matches tussen het werkaanbod binnen ons bureau en de leer- en ontwikkelbehoefte van startende professionals in ons werkveld. Zo bieden we kansen aan jong talent en profiteren we van nieuwe kennis en een frisse blik op onze praktijk. Op eenzelfde manier willen we ook kansen bieden aan medewerkers van partners die in het kader van een opleiding praktische opdrachten moeten uitvoeren of praktijkgericht onderzoek moeten doen.
Integrale Intelligence & analyse
Om ondermijnende criminaliteit effectief aan te kunnen pakken is een compleet en actueel beeld van het probleem onontbeerlijk. Onze integrale analyses geven zicht op de problematiek, trends en fenomenen. Op basis van deze analyses kunnen we gericht optreden en proactief en preventief te werk gaan als één overheid.
Producten en diensten
- Complexe integrale casusanalyse: Het RIEC verzamelt, veredelt en analyseert integrale informatie met betrekking tot complexe casussen en geeft advies over mogelijke maatregelen die partners kunnen nemen.
- Geografische analyse: Een analyse van de ondermijnende criminaliteit in een bepaald gebied ten aanzien van een thema of handhavingsknelpunt.
- Fenomeenanalyse: Met fenomeenanalyses brengen we criminele gelegenheidsstructuren in kaart om deze vervolgens aan te pakken.
- Bestuurlijke signalen: Door partners gesignaleerde structurele knelpunten in wet- of regelgeving, waarvan criminelen misbruik kunnen maken, kunnen via het RIEC-LIEC worden geagendeerd. Het bestuurlijk signaal wordt vervolgens ingediend bij het desbetreffende ministerie, om te bekijken of de wetgeving kan worden aangepast.
- Wij maken actuele, integrale ondermijningsbeelden op lokaal en regionaal niveau.
Speerpunten 2021
- We willen beter zicht krijgen op de aard en omvang van ondermijnende criminaliteit op lokaal en regionaal niveau. Samen met onze partners ontwikkelen we hiervoor een strategie met bijbehorende werkprocessen. Centraal daarbij staat het genereren van meer meldingen van signalen van ondermijning. Daartoe richten we ons op het (beter) inrichten van meldroutes binnen de partnerorganisaties, inclusief intern meldpunt en lokaal ondermijningsoverleg, waarbij ook ruimte is voor professionele intuïtie en ‘zachte’ signalen van ondermijning. Daarnaast verkennen we in dit verband de mogelijkheden voor het opzetten van integrale analyseteams.
- De middelen die het RIEC van het Rijk ontvangt voor de doorontwikkeling van de ondermijningsbeelden worden besteed om meer zicht te krijgen op de synthetische drugsmarkt in Noord-Holland. Hiertoe nemen analisten van het RIEC deel aan het Integraal Intelligence Project Synthetische drugs (Iipsy), onderdeel van het versterkingsproject Productielocaties drugs. In dit project versterken drie sporen elkaar: data-analyse, het opwerken van signalen tot concrete casuïstiek en het gelijktijdig uitvoeren van een fenomeenonderzoek naar de synthetische drugsmarkt in Noord-Holland (‘regionaal ondermijningsbeeld’). Daarnaast besteden we de middelen in 2021 ook om te komen tot een actueel meer geografisch gericht beeld van ondermijning.
- We willen met analyse en onderzoek meer bijdragen aan de preventieve aanpak van ondermijning. Dit doen we door in te zetten op het uitvoeren van meer fenomeengerichte analyses en het leerrendement uit casussen te vergroten. Zo draagt analyse en onderzoek bij aan het ontwikkelen van barrières tegen ondermijning en (casusoverstijgende) duurzame handelingsadviezen aan partners.
- De opgedane kennis uit analyse en onderzoek willen we niet alleen breder toegankelijk maken, maar ook meer benutten als interventiemiddel. Dat doen we door op verschillende momenten in het analyse- en onderzoeksproces onze bevindingen in een aansprekende vorm (bijvoorbeeld infographics, factsheets en animaties) te communiceren, afgestemd op verschillende publieke en private doelgroepen.
- We laten analyses en interventies elkaar meer wederzijds versterken en brengen zo een cyclisch proces tot stand. Dat betekent bijvoorbeeld dat we tijdens de informatiefase waar mogelijk al interventies uitvoeren en de analyses verrijken met de informatie die dit oplevert, waardoor in de volgende fase nóg effectievere interventies kunnen worden uitgevoerd.
Slimme (bestuurlijke) weerbaarheid
Het RIEC-LIEC helpt partners om de zwakke plekken in hun organisatie en beleid te identificeren en te versterken, zodat op strategisch, tactisch én operationeel niveau de weerbaarheid van deze organisaties blijvend wordt vergroot.
Producten en diensten
- Weerbaarheidsscan: Deze scan geeft inzicht in de rol en mogelijkheden van partnerorganisaties bij de aanpak van georganiseerde ondermijnende criminaliteit. Daarnaast biedt de weerbaarheidsscan praktische aanbevelingen om de (bestuurlijke) aanpak van ondermijnende criminaliteit te verbeteren.
- Actieplan: Het actieplan laat zien welke stappen partnerorganisaties kunnen zetten om weerbaarder te worden in de aanpak van ondermijning.
- Beleidsadvies: Het RIEC-LIEC heeft kennis, voorbeelden en beleidsdocumenten om de weerbaarheid van partnerorganisaties te vergroten.
- Inhoudelijk advies: Partners kunnen bij het RIEC-LIEC terecht met vragen over de inzet van het eigen instrumentarium.
- Organisatieadvies: Om de aanpak van ondermijning breder binnen partnerorganisaties te borgen, adviseert het RIEC-LIEC ook over de inrichting van organisaties op verschillende niveaus. Denk bijvoorbeeld aan het inrichten van een meldpunt, het instellen van een lokaal overleg ondermijning of het aanstellen van een portefeuillehouder ondermijning.
- Advisering bestuurlijke integriteit: Bestuurlijke integriteit is niet alleen gebaat bij een zekere mate van bewustzijn, maar moet ook procesmatig en cultureel in de organisatie zijn ingebed. Het RIEC-LIEC kan bij dit proces adviseren.
- Mondeling of schriftelijk advies: Het RIEC-LIEC geeft advies over concrete misstanden die zich voordoen in een gemeente.
- Ondermijningsapp: De (openbaar toegankelijke) ondermijningsapp is bedoeld om kennis over (de aanpak van) ondermijning te verspreiden. De app geeft antwoord op vragen over ondermijning en biedt toegang tot relevante artikelen, websites en boeken. Geschikt voor (gemeente)ambtenaren, maar zeker ook voor raadsleden. De app is gratis te downloaden in de app-store.
Speerpunten 2021
- In het afgelopen jaar hebben we samen met de provincie Noord-Holland en een onderzoek- en adviesbureau de Quickscan Gemeentelijke Weerbaarheid ontwikkeld en als pilot uitgevoerd in drie gemeenten. In 2021 zullen we deze quickscan samen met de provincie Noord-Holland uitvoeren in 25 gemeenten in onze eenheid.
- Op basis van de uitkomsten en aanbevelingen van de Quickscan Gemeentelijke Weerbaarheid bieden we gemeenten organisatieadvies op maat en praktische ondersteuning bij het opstellen en uitvoeren van een actieplan om de kwetsbaarheden in de eigen organisatie aan te pakken en zo de gemeentelijke weerbaarheid te vergroten.
- We bieden het instrument Piramide naar fitte gemeente aan om de ontwikkeling van gemeenten in het vergroten van hun weerbaarheid tegen ondermijning te kunnen blijven monitoren en gemeenten naar behoefte te kunnen ondersteunen.
- In 2021 willen we misbruik van de coronasteunmaatregelen actief tegengaan, door kennisuitwisseling binnen het landelijke en lokale netwerk en het bieden van praktische instrumenten en handelingsadviezen aan onze partners.
- We starten met een wekelijks juridisch spreekuur, waar partners terecht kunnen met vragen over bestuurlijke handhaving en de toepassing van de Wet Bibob in casuïstiek.
- De afgelopen periode heeft het RIEC met verschillende gemeenten in de eenheid gewerkt aan het actualiseren en harmoniseren van hun Damoclesbeleid. Inmiddels hebben meer gemeenten in de eenheid hierin interesse getoond. Het RIEC zal in 2021 op dit onderwerp een actieve rol aan blijven nemen, door de uitwisseling van kennis- en ervaringen tussen gemeenten te stimuleren en te adviseren over aanpassingen in het beleid (onder meer op grond van jurisprudentie) en nieuw te ontwikkelen instrumenten.
Duurzame samenwerking
De tien RIEC’s en het LIEC werken nauw samen met elkaar en met de overheidspartners om de kennis en expertise op het gebied van ondermijnende criminaliteit te verbreden en verdiepen. Maar het stopt niet bij de overheid. Ook maatschappelijke allianties bieden veel mogelijkheden bij de aanpak van ondermijning. Door het probleem als uitgangspunt te nemen, kun je samen concrete maatregelen nemen.
Producten en diensten
- Netwerkbijeenkomsten: Met behulp van netwerkbijeenkomsten stimuleren wij het delen van kennis en bevorderen wij de samenwerking tussen partners.
- Maatschappelijke coalities: Publiek-private samenwerking is een uitstekend middel om de maatschappelijke weerbaarheid te vergroten. Het RIEC ondersteunt partners bij het aangaan van allianties met maatschappelijke partners.
- Ondersteuning internationale samenwerking: Het RIEC-LIEC ondersteunt de internationale samenwerking. Dat geldt voor (lucht)havens en grensgemeenten, maar ook voor internationale informatieknooppunten. Op deze manier kan de verbinding tussen kennis en expertise ook op internationaal niveau steeds beter worden gemaakt.
- Duurzaamheidstest: Om een structurele samenwerking permanent succesvol te laten zijn, is een constante groei en ontwikkeling nodig. Daarom leidt het RIEC-LIEC de evaluatie van zowel het proces als de inhoudelijke aanpak. Ook wordt het effect van de interventies bekeken.
Speerpunten 2021
- Een effectieve integrale aanpak van ondermijnende criminaliteit vraagt om het stellen van de juiste prioriteiten en het maken van de juiste keuzes. Dat kan alleen op basis van voldoende relevante informatie. Samen met onze partners werken we in 2021 aan de optimalisatie van de integrale werkprocessen, waarbij de koppeling tussen zicht en duiding enerzijds en prioriteren en kiezen anderzijds centraal staat.
- De fysiek beperkende maatregelen ter bestrijding van de Covid-19 pandemie, vragen om creativiteit en flexibiliteit in de integrale samenwerking tussen RIEC-partners. Dat heeft niet alleen praktische gevolgen voor bijvoorbeeld de casusaanpak, maar leidt ook tot minder informele contacten tussen medewerkers van partners, die juist belangrijk zijn voor een goede samenwerking. Als RIEC Noord-Holland blijven we ons inspannen om ook in deze tijd de integrale samenwerking optimaal te organiseren en te stimuleren, met oog voor de netwerkfunctie die het samenwerkingsverband heeft.
- Het op een veilige manier uitwisselen van persoonsgegevens tussen convenantpartners vormt een belangrijke voorwaarde voor de integrale aanpak van ondermijnende criminaliteit. Dit vindt plaats via het digitale platform RIEC IS. Dit systeem is verouderd en aan vervanging toe. In RIEC-LIEC-verband wordt in 2021 gestart met de ontwikkeling van een nieuw digitaal informatie-uitwisselingssysteem. Als RIEC Noord-Holland nemen we deel aan de landelijke werkgroep die voor deze ontwikkeling verantwoordelijk is.
- In 2021 organiseren we workshops, intervisie- en netwerkbijeenkomsten voor gemeenten, op basis van hun behoeften, onder meer voortkomend uit de Quickscan Gemeentelijke Weerbaarheid. Bij de samenstelling van de deelnemersgroepen, houden we niet alleen rekening met gemeenschappelijke thematiek, maar ook met de grootte en structuur van de gemeenten. Er zullen tenminste drie bijeenkomsten worden georganiseerd over respectievelijk bestuurlijke en strafrechtelijke handhaving, de Wet Bibob en privacywetgeving. Deze bijeenkomsten hebben als doel de uitwisseling van kennis en ervaringen te stimuleren en het netwerk te versterken, zodat partners elkaar leren kennen en weten te vinden.
- In 2020 hebben we gezien dat criminelen uit RIEC-casussen meerdere malen misbruik maakten van de steunmaatregelen van de overheid die zijn bedoeld om werkgevers en ZZP’ers financieel te ondersteunen tijdens de coronacrisis. Naar aanleiding daarvan geven we in 2021 verder vervolg aan het verkennen van de mogelijkheden tot samenwerking met het netwerk van overheidspartners die regionaal betrokken zijn bij de bestrijding van (uitkerings)fraude. Als RIEC bieden we onze partners graag concrete, praktisch toepasbare handvatten. De handleiding voor de aanpak van misbruik van de steunmaatregelen die nu in ontwikkeling is, is daarvan een voorbeeld. In 2021 zullen we deze actief aanbieden aan onze partners.
- De aanpak van mensenhandel is in onze regio geprioriteerd als thema in de aanpak van ondermijnende criminaliteit. In de praktijk blijkt, dat signalen van mensenhandel door samenwerkende RIEC-partners onvoldoende worden herkend. Het aantal integrale casussen op dit thema blijft in onze regio dan ook sterk achter bij wat op grond van landelijke schattingen verwacht zou mogen worden. Om (mogelijke) signalen van mensenhandel beter te kunnen duiden is de expertise nodig van de Afdeling Vreemdelingenpolitie, Identificatie en Mensenhandel van de politie (AVIM), de Inspectie Sociale Zaken en Werkgelegenheid (ISZW) en de Zorg- en Veiligheidshuizen. In 2021 starten we hiertoe een pilot met deze partners.
- Het in 2020 opgerichte Multidisciplinair Interventie Team (MIT) richt zich, net als het RIEC, op het blootleggen en frustreren van criminele structuren en hun illegale verdienmodellen die onze samenleving dreigen te corrumperen. In 2021 geven we graag vervolg aan de kennismaking die we in 2020 hadden met de kwartiermakers van het MIT, om gezamenlijk te zorgen voor een goede verbinding tussen onze wederzijdse activiteiten.
- In de aanpak van ondermijnende criminaliteit wordt de samenwerking tussen de overheid en private partijen steeds belangrijker. Om maatschappelijke tegenkracht te organiseren, is het van belang burgers en bedrijven optimaal bij de aanpak te betrekken. In 2021 willen we meer gericht gebruikmaken van diverse vormen van communicatie als middel om verschillende doelgroepen te bereiken en te beïnvloeden. Op die manier willen we het maatschappelijk effect van de (repressieve én preventieve) aanpak versterken, bewustwording vergroten en meldingsbereidheid stimuleren.
Flexibele Uitvoeringskracht
Om de slagkracht van de overheid te vergroten is niet alleen kennis en expertise nodig, maar ook capaciteit. Het RIEC-LIEC kan zorgen voor projectleiders en analisten om de aanpak van partners te ondersteunen of kan partners helpen bij het vinden van goede externe krachten. Het RIEC-LIEC ondersteunt bovendien door het coördineren, regisseren, begeleiden, aanjagen en monitoren van casuïstiek en projecten. Dit maakt de cirkel van samenwerking rond.
Producten en diensten
- Netwerkportaal: Het RIEC-LIEC bemiddelt bij het uitwisselen van kennis en capaciteit tussen partners.
- Uitvoeringcoördinatie: Het RIEC-LIEC levert integrale, objectieve en onafhankelijke regisseurs en projectleiders, die zorgen voor een effectieve en efficiënte integrale samenwerking in casuïstiek of bij projecten. Deze ontkleurde regisseurs en projectleiders vervullen gedurende de periode van de casus of het project de rol van aanjager, begeleider en monitor.
Speerpunten 2021
- Het RIEC Noord-Holland speelt ook in 2021 weer een cruciale rol binnen de Integrale signaalaanpak. We verzorgen de intake van nieuwe signalen en brengen deze in routing naar het RIEC-Informatieplein. Na besluitvorming brengen we de relevante interventie-experts samen en voeren regie over de informatie- en analysefase, totdat er een integraal casusregisseur vanuit de partners wordt aangewezen. Het RIEC heeft hierna een adviserende en ondersteunende rol bij het opstellen van het integrale plan van aanpak en heeft een coachende rol richting de casusregisseur. Daar waar de casusregisseur verantwoordelijk is voor de daadwerkelijk aanpak, draagt het RIEC zorg voor de proces-regie en een effectieve besluitvorming.
- Afgezien van onze faciliterende rol in de signaalaanpak en onze adviesrol in het vergoten van de bestuurlijke weerbaarheid van gemeenten, verbinden we ons sinds 2020 in specifieke gevallen voor een afgebakende periode aan één of meer gemeenten, om samen aan een opdracht te werken. Zo bieden we bijvoorbeeld praktische ondersteuning bij complexe juridische RIEC-casuïstiek en bij het ontwikkelen van concrete barrières tegen ondermijnende criminaliteit. Ook verrichten we soms coördinerende werkzaamheden in projecten waarbij meerdere gemeenten betrokken zijn. Op deze manier werken we ook in 2021 graag samen met onze partners aan lokale en regionale prioriteiten.
